Aile Hekimliği Nedir ?

Aile Hekimliği, çocuk, genç, yaslı tüm bireylere hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetleri sunan uzmanlık dalıdır. Aile hekimleri dahili, jinekolojik, çocuk sağlığı, ruhsal sorunlarla ilgili temel hastalıkları tedavi edici ve koruyucu sağlık bilgilerine sahip uzman doktorlardır.

Aile hekimliği altı temel ilke üzerine kurulmuş bir uzmanlık dalıdır. Bu ilkeler hizmette süreklilik, kapsamlı hizmet, sağlık hizmetlerinde koordinasyon, toplum sağlığı, koruyucu hekimlik ve aile bütünlüğüdür. Aile hekimliğinde başarılı hizmetin esası bireylere sunulan sağlık hizmetinde bu ilkelerin hepsinin bir arada dikkate alınmasıdır.

Geniş kapsamlı ve koordinasyonu mükemmel olan bir sağlık hizmeti süreklilik, aile ve toplum temelinde bir bütünlük içermelidir.

Aile hekimliğinin en önemli ilkesi hizmette süreklilik birey veya aile üyelerinin aynı kişi, kurum veya kuruluştan hizmet almaya devam etmeleri surecinde karşılaşılan tüm sağlık süreçlerinde ve periyodik sağlam kişi muayenelerinde aynı hekimin kişiyi en azından belli aralıklarla görmesi ve sağlık sorunlarını çözmede yardımcı olması demektir. Böyle bir hasta - hekim iliksisi doğal olarak karşılıklı güven ve saygıya dayanacaktır ve güçlü bir tedavi edici unsurdur.

Aile hekimliğinde vurgulanması gereken önemli bir diğer özellik önceliğin hastalık değil hasta olmasıdır. Diğer uzmanlık dallarından farklı olarak hastaların aile hekimlerine başvurmaları için belli bir organ sistemi veya konuda sorunları olması, belli bir yaş grubunda olmaları veya belli bir cinsiyette olmaları gerekmemektedir. Hastalar aile hekimlerine o an için hastalıkları olmasa da yalnızca insan oldukları için başvurabilirler.

Aile Hekimliği Uzmanı yas, cinsiyet ve hastalık ayırımı yapmaksızın herkesi kabul eder; bireylere ve ailelere sağlık hizmeti sunar, hastaların sorunlarını anlamaya çalışır; tanı koyar ve tedavisini üstlenirler. Gerektiğinde diğer uzmanlık dalları ile görüşür, hastayı birlikte değerlendirir (koordinasyon ilkesi). Ne zaman tedaviyi üstleneceğini ve ne zaman diğer bir branş uzmanına danışması gerektiğini bilir.

Gelişmiş ülkelerde insanlar hastalandıklarında ilk olarak aile hekimlerine başvururlar. Aile hekimlerinin hizmet alanı aile üyelerinin tümünü içerecek tarzda geniş bir biyolojik perspektifi içermesinin yanı sıra hizmet verdiği bireylerin sosyal ve psikolojik durumlarını da kapsar (kapsamlı hizmet ilkesi). Hastaya önerilen tüm tanı ve tedavi yaklaşımları hasta bireye özgündür ve bir bütün olarak bireyin biyolojik, psikolojik ve sosyal gereksinimlerine yanıt verir.

Aile hekimleri sadece tedavi eden değil, hastalarını hastalıklardan korumaya çalışan hekimlerdir. Koruyucu hekimlik konusunda, Aile Hekimleri, bebek ve çocuk takibi ve ası uygulamaları, aile planlaması, gebe takibi ve ası uygulaması yapar; salgın ve bulaşıcı hastalıklar varlığında aile bireylerini bilgilendirir ve koruyucu önlemlerin alınmasını sağlar, diğer tıp branşlarıyla ortak olarak toplumun sağlığını koruma çalışmalarına aktif olarak katılır.

Aile Hekimi, hastasının geçmiş yaşantısını, sorunlarını, geçirdiği hastalıkları ve geçmişte ve halen kullandığı ilaçları, hastanın yasam stilini bildiği için bakımın sürekliliğini sağlayarak, hastasının seyahatine, öncesinde, seyahati sırasında ve sonrasında dahil olacaktır. Seyahate çıkacak kişiler, karsılaşabilecekleri sağlık riskleri acısından Aile hekimi tarafından önceden bilgilendirilir ve bu riskleri en aza indirecek, önlemler alınır.

Günümüzde birçok sağlıklı insan belli aralıklarla hekime başvurmakta ve sağlık kontrolünden geçmek istediğini belirtmektedir. Herkes için uygulanabilecek standart bir sağlık tarama programı yoktur. Sağlık tarama programlarının kişiye özel olması gerekmektedir. Yas, cinsiyet, yasam tarzı, meslek, içinde bulunduğu risk faktörleri, daha önce geçirdiği sağlık sorunları, su andaki yas dönemi (ör. Ergenlik, menopoz…) ve ailede var olan hastalıkların öyküsü kişilerin sağlık tarama programlarının içeriğini belirler.

Yıllık sağlık muayeneleri veya “check-up”ların yeterli olmadığının kanıtlanması nedeniyle, check–up yerine periyodik sağlık muayenesi tanımı getirilmiştir. Sağlıklı görünen insanların görüşme, fizik muayene, laboratuar tetkikleri gibi bir dizi standart işlem kullanarak belli aralıklarla sağlıklarının değerlendirilmeleri anlamına gelen Periyodik sağlık muayeneleri (PSM), aile hekimiyle kişi arasında bir bağlantı köprüsüdür. Her birey, yas, cins ve çeşitli risk faktörlerinden kaynaklanan durumuna göre belli aralıklarla Aile hekimiyle görüşmelidir. Kontrole gelen bireye hastalıklardan korumak ve erken tanı sağlamak için en uygun PSM uygulanır. Bu uygulama çeşitli testlerin yapılmasını içerebileceği gibi daha çok muayene (boy, kilo, tansiyon olcumu gibi), yasam tarzı değişiklikleri için danışmanlık verilmesi (sigara, alkol, kazalar, cinsel yolla bulasan hastalıklar konusunda) ve gerekiyorsa ası yapılmasından (bağışıklama) oluşur.

Sağlığı korumak, hastalıklar ortaya çıktıktan sonra tedavi etmekten daha kolay ve ekonomiktir. Sağlıklı kimselerin de düzenli sağlık kontrolünden geçmeleri gerekir.

Alışkanlıklarınızdan ailevi yatkınlıklarınıza kadar size özel bir çok etken, sağlığınız ile ilgili riskleri belirler.

Düzenli sağlık taramalarıyla, olası hastalıklardan korunabilir, büyük sorunlar haline gelmeden küçük rahatsızlıklarınıza çözüm bulabilir, ya da erken tanı ve tedaviyle ciddi sorunlar yaratabilecek hastalıkların önüne geçebilirsiniz.

Doktorunuz ile gerçekleştireceğiniz görüşmenin hemen sonrasında yapılacak tetkikler belirlenir ve gerektiğinde ilgili birimlerden konsültasyon istenir. Sağlık Riski Değerlendirme adı verilen bu yöntemle elde edilen sonuçlar doğrultusunda kısa sürede gerekli yönlendirilmeniz ve kontrolleriniz gerçekleştirilir. Bu yöntem sayesinde, standart check-up programlarının aksine, taşıdığınız risklere göre belirlenen bir program ile sizin sağlığınız için daha önemli tetkiklere öncelik verebilir, risklerinizi öğrenip gerekli önlemleri zaman kaybetmeden alabilirsiniz. Periyodik sağlık muayenesi sonrasında sağlığınızla ilgili tüm kayıtlar saklanır. Aile hekiminizle sağlık durumunuzun izlenmesi için her an iletişim halinde olabilirsiniz.

Aile hekimliği kişisel hekimlik hizmet vermeye gayret gösterirler. Düşük eşikli hizmet anlayışı ile hasta ve sağlıklı bireylerin erişimini kolaylaştırır ve mesai saatleri içerisinde kolaylıkla başvuruda bulunulabilir. Randevu almaya gerek duymaksızın doğrudan polikliniğimize başvurulabilir.