Allerji testleri alerjik deri hastalıklarında şikayetleri tetikleyen alerjenleri açığa çıkarmak amacıyla uygulanan tanısal testlerdir.

Allerji testleri hastalığın tanısından daha çok allerjik duyarlılaşmayı göstermektedir. Tüm allerji testi sonuçları mutlaka klinik bulgular ile birlikte değerlendirilmelidir.

Testler hem risk içerdiğinden hem de değerlendirilmesi için deneyim gerektirdiğinden mutlaka deneyimli allerji ünitelerinde doktor tarafından yapılmalıdır. Kurallara uyulmadan yapılan testler size yanlış tanı konulmasına neden olabilir.

Bazı maddeler güneş ışınları ile birleşerek alerjik dermatite (fotoalerjik dermatit) yol açmaktadir. Foto yama testi bu hastalığa neden olabilecek maddeleri saptamak amacıyla uygulanan bir tanısal yaklaşımdır.

Uygulama Yöntemi

Vazelin içinde hazırlanmış standart antijenlerin (hastalığınıza neden olabilecek kimyasal ürünlerin) simetrik ve iki taraflı olarak doğrudan sırta yapıştırılmasına dayanır. İkinci gün sonunda sırtın bir yanındaki bant kaldırılıp değerlendirilecek, daha sonra ışınlanıp kapatılacaktır. İki gün daha bekledikten sonra, bantlar sırttan uzaklaştırılır ve değerlendirilir.

Alerjik hastalıklarda sıklıkla ilk bakılan laboratuvar incelemesidir. Serum IgE düzeyleri yaşa bağlı olarak değişim gösterir. Atopik yapıdaki süt çocuklarında görülen yüksek serum IgE seviyeleri erişkin dönemdeki atopiyi öngörmez. Alerjik hastaların yaklaşık dörtte briinde ise normal seviyede saptanır.

Serum Total IgE değerinin tanısal değeri yoktur. Alerjik hastalıkların tanısı ve izlemi için bakılması önerilmez.

Alerjik hastalıklar dışında birçok hastalıkta (parazit enfeksiyonları gibi) da total IgE seviyeleri yükselebilmektedir.

İmmünoglobulin E (IgE) tipindeki alerjene spesifik antikorlar, alerjik reaksiyonlara aracılık etmekten sorumludur ve bu nedenle alerji teşhisinde önemli bir rol oynar. Kanda spesifik Ig E bakılmasına dayanan RAST testleri genel olarak kandaki spesifik alerjenlere karşı gelişmiş antikorları göstermede yardımcı olarak kullanılabilecek bir testtir.

Bu yöntem deri prick testleri öncesinde veya deri prick testinin yapılamadığı durumlarda (örneğin küçük bebeklerde) tercih edilir. RAST testi, deri prick testine göre daha az tercih edilir, çünkü daha az güvenlidir.

Deri üzerinde yapılan prik testler solunum yolu ile alınan alerjenler (polenler, akarlar, küf mantarları, evcil hayvan alerjenleri vb), besinler ve bazı kimyasal madde nedeniyle oluşan klinik bulguları doğrulamak için yapılır.

Antijen deriye damlatıldıktan sonra, lansetle hafifçe kaldırılıp bırakılması temeline dayanır. Testin değerlendirmesi 15 dakika sonra yapılır. Pozitif reaksiyonlarda >3 mm üzerinde şişlik meydana gelir. Deri testlerinde pozitif sonuçlar alerjene karşı duyarlılığı (sensitizasyon) göstermekle birlikte her zaman alerjik hastalığın var olduğunu göstermez. Sonuçlar mutlaka klinik öykü göz önüne alınarak yorumlanmalıdır. Çünkü sağlıklı bireylerde de deri testi pozitifliği olabilir.

Oldukça nadir de olsa anafilaksi, nefes darlığı, şok gibi yaşamı tehdit edici reaksiyonlar gelişebileceğinden test acil girişim için gerekli koşulların varlığında ve uzman ellerde yapılmalıdır.

Test bölgesinde gelişebilecek kızarıklık ve şişliklerin çoğu birkaç saat içinde tümüyle geriler. Bu tip reaksiyonların yaşamsal önemi yoktur.

IgE-aracılı alerjik reaksiyonlara neden olan alerjenlerin belirlenmesinde temel tanı yöntemi olarak kabul edilir.

İntradermal test solunum yolu alerjenleriyle yapılan rutin delme testi sonucu negatif olan, yani herhangi bir reaksiyon görülmeyen; ancak yakınmaları solunum yolu alerjisi varlığını düşündüren hastalara uygulanan tanısal girişimdir.

Belli konsantrasyonlarda dilüe edilmiş solunum yolu alerjenlerinin (ev tozu akar antijeni, polen antijenleri vb.) enjektörle doğrudan deri içine verilmesine dayanır.

İntradermal testlerin duyarlılığı yüksek özgünlüğü ise düşüktür. Yanlış pozitif sonuçlar görülebilir. Bu nedenle değerlendirilirken klinik bulgular dikkate alınmalıdır. İntradermal testler tüm antijenlerle uygulanamaz. Anafilaksi gelişme riski nedeniyle mutlaka hekim gözetiminde yapılmalı ve test sonrası hasta gözlenmelidir. Genel kural olarak intradermal testlerde alerjenler oldukça seyreltilmiş konsantrasyonda yapılır.

Provokasyon testleri sadece IgE aracılı olduğu düşünülen ilaç reaksiyonları için hazırlanmış protokoller çerçevesinde yapılır. Bu testler genellikle şüpheli ilaca farklı bir seçenek bulunması amacıyla yapılmaktadır. Tanı amaçlı ilaç provakasyon testi, test sırasında gelişebilecek ciddi reaksiyonlar nedeniyle yapılması tercih edilmeyen bir yöntemdir.Özellikle de ilaç provokasyon testleri öyküsünde ağır anafilaksi (yüz, göz, dudaklarda ve solunum yollarında şişlik ile solunum sıkıntısı, bilinç kaybı, vb) geçiren hastalara YAPILMAMALIDIR.

Provokasyon testlerine şüpheli ilaç ile yapılan deri testlerinin (delme/intradermal) sonuçları ve reaksiyon öyküsüne göre risk değerlendirmesi yapılarak karar verilir. Buna rağmen yine de ciddi reaksiyon gelişebileceği için test deneyimli doktorların gözetiminde yapılmalıdır. Test yapılan klinikte gelişebilecek reaksiyonlara acil müdahalenin yapılabileceği ekipmanlar bulunmalıdır.

Provokasyon testlerinde başlangıç dozu ve doz aralıkları hastanın klinik bulgularına göre ayarlanmakla birlikte, genellikle çok düşük dozlardan başlanarak verilen miktar giderek artırılır. Bu işlem sırasında hasta acil müdahale ekipmanlarının da bulunduğu bir ortamda gözlem altında tutulmalıdır. En küçük değişiklikler bile kaydedilmelidir.

İlaç reaksiyonlarında tanısal testler hastanın şikayetlerinin düzelmesinden en az 4 hafta sonra yapılmalıdır.İntradermal test solunum yolu alerjenleriyle yapılan rutin delme testi sonucu negatif olan, yani herhangi bir reaksiyon görülmeyen; ancak yakınmaları solunum yolu alerjisi varlığını düşündüren hastalara uygulanan tanısal girişimdir.

Belli konsantrasyonlarda dilüe edilmiş solunum yolu alerjenlerinin (ev tozu akar antijeni, polen antijenleri vb.) enjektörle doğrudan deri içine verilmesine dayanır.

İntradermal testlerin duyarlılığı yüksek özgünlüğü ise düşüktür. Yanlış pozitif sonuçlar görülebilir. Bu nedenle değerlendirilirken klinik bulgular dikkate alınmalıdır. İntradermal testler tüm antijenlerle uygulanamaz. Anafilaksi gelişme riski nedeniyle mutlaka hekim gözetiminde yapılmalı ve test sonrası hasta gözlenmelidir. Genel kural olarak intradermal testlerde alerjenler oldukça seyreltilmiş konsantrasyonda yapılır.